همواره خطر زمین لرزه در پایتخت تهدید کننده‌ای جدی برای شهری با ۱۰ میلیون نفر ساکن بوده است. با توجه به واقع شدن شهر تهران در کمربند لرزه خیز البرز و سابقه تاریخی رخداد زمین لرزه‌های شدید در محدوده شهرری و نواحی شمالی آن، همچنان خطر رخداد زمین لرزه وجود دارد.
«زلزله»؛ کلمه‌ای که در ذهن با تکانه‌های بسیار همراه است. «زلزله در تهران»؛ دو کلمه‌ای که جز وحشت فراوان چیز دیگری در ذهن ساکنان تهرانی تداعی نخواهد کرد.
رشد ناهماهنگ و غیراصولی شهر تهران در چند دهه اخیر، ساخت و ساز در حریم گسل‌ها، وجود بافت‌های آسیب پذیر و فرسوده متعدد و پراکنده در سطح شهر و بسیاری موارد دیگر نشان می‌دهند که در صورت وقوع زلزله‌ای شدید در تهران، تلفات و صدمات جبران ناپذیری به این شهر و در نگاهی جامع نگر به کل کشور وارد خواهد شد.
اما قرار نیست که این گزارش به فجایع و اتفاقات دردناک و وحشتناکی که پس از زلزله رخ می‌دهد، بپردازد؛ بلکه گزارش مذکور تلاش دارد تا درباره گسل‌های شهر تهران و بایدها و نبایدهای زندگی در اطراف گسل‌های خطرناک، آگاهی دهد. شهر تهران روی گسل‌های متعدد اصلی، متوسط و فرعی بنا شده و پیرامون آن را نیز گسل‌های مهمی نظیر مشا و پارچین احاطه کرده است که شواهد فعالیت برخی از آنها بر پایه مطالعات زمین شناسی و ثبت دستگاهی زمین لرزه وجود دارد.
تهران سه گسل اصلی به نام‌های نیاوران (۱۴ کیلومتر در مناطق ۱ و ۲)، لویزان (۲۵ کیلومتر در مناطق ۱ و ۳ و ۴) و ری (شمال گسل ری به طول ۱۵ کیلومتر در مناطق ۱۵، ۱۹ و ۲۰ و جنوب گسل ری به طول ۲۸ کیلومتر در منطقه ۲۰) هستند. اما تعداد گسل‌های متوسط و فرعی بیشتر از گسل‌های اصلی است.
به گفته علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی؛ ۲۳ گسل به طول ۸۸.۵ کیلومتر تا سال ۱۳۹۷ در مناطق ۲۲ گانه تهران شناسایی شده بود. همچنین بیش از ۱۲ درصد مساحت تهران روی گسل‌ها واقع شده است.
گسل‌های متوسط شهر تهران به نام‌های تلویزیون به طول ۳.۳ کیلومتر در مناطق ۳، ۶ و ۷، گسل ونک پارک به طول ۴.۵ کیلومتر در مناطق ۳ و ۶، گسل داوودیه به طول ۶.۴ کیلومتر در مناطق ۲ و ۳، گسل جنت آباد شمالی به طول ۲.۱ کیلومتر در منطقه ۵، گسل باغ فیض به طول ۳.۸۵ کیلومتر در منطقه ۲، گسل فرحزاد به طول ۲.۱ کیلومتر در منطقه ۲، گسل عباس‌آباد به طول ۲.۷۵ کیلومتر در منطقه ۳ و ۶، گسل نارمک به طول ۲.۶۵ کیلومتر در منطقه ۴، گسل چیتگر به طول ۵.۳۵ کیلومتر در منطقه ۲۲، گسل طرشت به طول ۶.۵ کیلومتر در مناطق ۲ و ۵ و گسل بلوار کاج به طول ۳.۲۵ کیلومتر در منطقه ۲۲ قرار دارند.
همچنین گسل‌های فرعی شهر تهران شامل گسل تخت طاووس به طول ۱.۵ کیلومتر در منطقه ۷، گسل ولنجک به طول یک کیلومتر در منطقه یک، گسل اوین به طول ۱.۶۵ کیلومتر در منطقه ۲، گسل دانشگاه شهیدبهشتی به طول ۱.۵ کیلومتر در منطقه یک، گسل شهرک بوعلی به طول ۱.۴ کیلومتر در منطقه ۲، گسل انقلاب به طول ۱.۵ کیلومتر در منطقه ۳ و گسل تنباکویی به طول ۱.۹ کیلومتر در منطقه ۱۵ هستند. گسل شمال تهران بزرگ‌ترین گسل شهر است که در جنوب دامنه رشته کوه البرز و در شمال شهر تهران قرار دارد. این گسل از محلات لشکرک و سوهانک شرع شده و تا فرحزاد و حصارک و از آن جا به سوی غرب امتداد می‌یابد. این گسل توانایی قوی‌ترین زلزله در شهر تهران را دارد. از شرق به تهران وارد شده و با گذر از اراضی سرخه حصار و حرکت روی بزگراه شهید بابایی تا مجیدیه و سید خندان امتداد می‌یابد. این گسل در صورت فعالیت پرتلفات‌ترین گسل کشور خواهد بود. از جاده خاوران آغاز و با گذر از دولت آباد و حرکت روی جاده کمربندی تهران در حد نصاب کوره‌های آجرپزی چهاردانگه پایان می‌یابد.
